HDFC बँकेचे लग्न तर लागलं.. अगदी थाटामाटात झालं.. आता संसार सुरु झाला..
माझ्या अकौंटवरचे शेअर्स तर विकले गेले. त्या DEMAT अकौंटसाठी असलेले INSTRUCTION स्लीप बुक पण घेतलं. पण मला स्लीप काही भरता येत नव्हती. मग ऑफिसमध्ये गेले आणि भरून घेतली. मी सही केली .
आधी सांगितलं तसं माझा DEMAT account फोर्टमधल्या DEMAT साठीच्या special branch मध्ये होता.  त्यावेळी एक बरं होतं कि ऑफिस मधला एक शिपाई INSTRUCTION स्लीप घेवून जायचा. DEMAT चार्जेस भरण्यासाठी मी त्याच्याजवळ पैसे दिले. हे चार्जेस DEMAT अकौंटमध्ये खरेदी केल्येल्या किंवा  विकलेल्या शेअर्सची नोंद करण्यासाठी आकारले जातात . या चार्जेसबद्दल नंतर सविस्तर सांगेनच.
INSTRUCTION स्लीप भरताना कार्बन टाकून २ कॉपी काढतात. वरची स्लीप DMAT account जेथे असेल ते लोक घेतात. कार्बन कॉपी तारीख असलेला शिक्का मारून स्लीप मिळाल्याची ACKNOLODGEMENT म्हणून परत देतात. स्लीपवर ज्या दिवशी स्लीप जमा करतो ती तारीख टाकतात .
मी स्लीप दिली व ऑफिसमध्ये बसून राहिले .
HDFC बँकेचे शेअर्स चांगल्या भावाला विकले गेले होते आणि आता मला GINI SILK मिल्सच्या शेअर्सच्या मागे लागायचं होतं.
“गिनी” च्या शेअर्समध्ये LIQUIDITY, VOLUME   कमी असे. आता मला इतक समजलं होतं कि आपली ओर्डर टाकण्याआधी मार्केटमध्ये बाकीच्या काय ओर्डर आहेत हे बघून घ्यायचं.  त्या दिवशी १४ रुपयाच्या भावाला ४८९ शेअर्ससाठी कोणीतरी खरेदीसाठी ओर्डर टाकली होती. १३.८०ला १२५ शेअर्ससाठी खरेदीची ओर्डर होती आणि १३.५० ला  ५० शेअर्सची खरेदी ओर्डर होती. हे सगळं बघितलं आणि मग इकडे तिकडे अनुभवी लोकांना विचारलं तेव्हां सगळ्यांचं असं मत पडलं कि “तुम्ही ४८० शेअर्स १४च्या भावानी  विकायला ठेवू शकता . बघा तुम्हाला पटतय का?”
मला पण ते ठीक वाटलं आणि  मी ४८०शेअर्स १४च्या भावाने विकायला लावले आणी बसून राहिले .  ते शेअर्स अविनाशने स्क्रीनवर आणले पण किती तरी वेळ ट्रेड झालाच नाही . थोड्या वेळाने पाहिलं तर १४ च्या भावाची खरेदीसाठीची ओर्डर रद्द झाली होती आणि १२.१०च्या भावाने ५०० शेअर्ससाठी खरेदीसाठीची ओर्डर कुणीतरी लावली होती .
“ अविनाश हे बघ काय झाले  ते ? ओर्डेर गायब झाली रे ! १४ची  खरेदीसाठीची ओर्डर गेली कुठे रे ती?”
“तुम्ही जश्या खरेदीच्या ओर्डर बघून तुमची विक्रीची ओर्डर टाकली तेच त्या लोकांनी केलं. तुम्हाला जास्तीत जास्त किमतीत विकायचेत आणि खरेदी करणार्यांना कमीत कमी किमतीत घ्यायचेत. ओर्डेर बदलून बदलून कमीत कमी भावात , जास्तीत जास्त शेअर स्वस्तात खरेदी करण्याचा प्रयत्न चाललाय त्यांचा.
अहॊ, नेहमीचा व्यवहार आहे हा!”
“समजा पाऊस खूप पडतो आहे.  विकणाऱ्याला घरी जाण्याची घाई झाली आहे . वस्तू किंवा माल टिकाऊ नाही  अशावेळेस  तो विक्रेता भाव कमी करतो . माल भरभर विकतो व घराचा रस्ता धरतो . त्यावेळेस आपल्यास स्वस्तात स्वस्त माल मिळतो . कधी  कधी  लोंकाची गरज ओळखून किमत वाढवली जाते . दिवाळी आली की साखरेचे भाव वाढतातच की !”
माझ्या ज्ञानात भर पडत होती !!
“बघा madam तुमचे HDFC बँकेचे शेअर्स विकले गेले आहेत . थोडेसं भांडवल जमा झालय. आता घाई करायचं कारण नाही . फक्त १४ऐवजी कोणी १५ च्या भावाला विकत घ्यायला तयार आहे का त्याच्या कडे लक्ष ठेवा. तसा या शेअर्समध्ये नेहमी ट्रेड होत नाही पण आज व्यवहार होताना दिसतो . सरकारतर्फे कापड उद्योगाला चालना देण्यासाठी काही सवलती देण्यात येणार आहेत अशी बातमी पसरली आहे . तुम्हीसुद्धा हळूहळू , धीर धरून, सबुरीने थोडे थोडे करून शेअर्स विकू शकता . आता तुम्ही ऑर्डर टाकली आहे न यापेक्षा जास्त काही करू शकत नाही . आता तुम्ही मार्केटकडे ध्यान द्या.”
मी मार्केट बघतच होते. ऑफिसमध्ये शेअर्समार्केटचे CHANNEL  बदलून बदलून लावत होते . त्यामुळे माझ्या एक गोष्ट लक्ष्यात आली कि प्रत्येक CHANNEL  वरच्या टिकरवर वेगवेगळे शेअर्स व त्यांचे भाव दाखवतात. अजुन एक गोष्ट जाणवली की काही शेअर्स NSE  आणि BSE म्हणजेच NATIONAL STOCK EXCHANGE व BOMBAY STOCK  EXCHANGE असे दोन्हीकडे असतात . त्यांचे दोन्ही EXCHANGEवरचे वेगवेगळे भाव दिसतात. HDFC बँकेचे शेअर्स  दोन्ही EXCHANGESवर लिस्टेड आहेत . त्याच्या दोन्ही EXCHANGEच्या भावात रुपये  २ते ३ चा फरक असतो. या फरकाचा पण लोक उपयोग करतात पैसे कमवण्यासाठी !! पण ते नंतर बोलूच…
मार्केट बघता बघता वेळ कसा निघून गेला ते कळलेच नाही. माझे BOLT कडे लक्ष होतंच आणि टी. व्ही. वर काय सांगत आहेत तेही ऐकत होते . तेव्हढ्यात BOLT च्या तळाकडे असलेल्या टिकरकडे माझे लक्ष गेले . तेथे ऑर्डर पूर्ण झाली म्हणजेच ट्रेड झाला की खरेदी असेल तर निळ्या रंगात दिसते आणी विक्री असेल तर लाल रंगात दिसते . तेथे ४८०चा आकडा लाल रंगात दिसला मी अविनाशला विचारले ” माझे शेअर्स विकले गेले का ते बघ रे ”  अविनाश म्हणाला “MADAM तुमचेच शेअर्स विकले गेलेत. याची सुद्धा INSTRUCTION स्लीप उद्या द्या! आता MADAM  तुमची दिवाळी आहे. आज गिनी सिल्कमध्ये VOLUME आहे थोडे थोडे करून रोज विका आणी मोकळ्या व्हा. अशा शेअर्सच्या बाबतीत कायम सांभाळून रहा. शेअर्स  असो कि पाणी, नेहेमी खेळतं राहिलेलं बरं  !!”
मार्केटमध्ये असे गुरु आणि गुरुमंत्र बरेच मिळाले आणि त्याच शिदोरीवर हा प्रवास चालू आहे. प्रवासातला पुढचा टप्पा पुढच्या भागात !!
पुढील भाग वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा