डे ट्रेड म्हणजेच आखूड शिंगी बहुगुणी, जास्त दुध कमीत कमी वेळात देणारी आणि कमीतकमी वैरण खाणारी गाय शोधायचा प्रयत्न. या प्रकारासाठी व्यासंग , थोडासा चाणाक्षपणा आणी मर्यादित धोका पत्करण्याची तयारी ठेवावी लागते.
आता असं बघा कि गणपती किंवा एखादा सण आला तर फळ फुलं महागच मिळणार, दिवाळीच्या दिवसात कपड्यांच्या साड्यांच्या किमती जास्तच असणार, पित्रुपन्धरवडा किंवा पौष महिना खरेदीसाठी शुभ मानत नाहीत म्हणून तेव्हा सोनं थोड स्वस्त असणार किंवा थंडी पावसाळ्यात पंखे स्वस्त असतात ,उन्हाळ्यात लिंब महाग तर पावसाळ्यात स्वस्त हे जसं गृहिणींच्या लक्ष्यात येतं तसच मार्केटच्या निरीक्षणावरून काही गोष्टी गुंतवणूकदारांच्या सहज लक्ष्यात येतात. तुम्ही जर लिंबाचे व्यापारी असाल आणि समजा लिंब एकदम खूप टिकाऊ झाली तर तुम्ही पावसाळ्यात घेवून उन्हाळ्यात विकून पैसे कमवू शकाल कि नाही? मार्केटमध्ये हीच गोष्ट तुम्ही एका दिवसात करू शकता आणि हे करायचा प्रयत्न म्हणजेच डे ट्रेड..
सकाळी टी . व्ही . लावल्यावर शेअर मार्केटवर ज्या बातम्यांचा परिणाम होतो त्या बातम्या सांगतात . जगामध्ये घडणाऱ्या गोष्टींचा परिणाम शेअरमार्केटवर होतो. त्यावरून शेअरबाजाराचा कल ओळखून डे ट्रेड करावा लागतो. बाजार तेजीत असेल तर आधी खरेदी करून नंतर विका , बाजार मंदीत असेल तर आधी विकून नंतर खरेदी करा .. हेच डे ट्रेड सूत्र.
एखादा शेअर चार दिवस सतत वाढतो आहे तर चार दिवसानंतर लोकांना वाटतं की हा शेअर महाग झाला आपण खरेदीचा निर्णय पुढे ढकलू त्यामुळे मागणी कमी होते व शेअरची किमत कमी होते. एखादा शेअर ४ दिवस पडत असेल तर आपल्याला वाटतं यापेक्षा स्वस्त हा शेअर मिळणार नाही त्यामुळे तो शेअर खरेदी करण्याचा कल वाढतो. हे सगळं लगेच समजत नाही पण थोडा अभ्यास केला, अनुभव आला कि समजतं.
४ दिवस वाढणारा शेअर आधी विकायचा आणि नंतर विकत घ्यायचा किंवा जो शेअर ४ दिवस सतत पडतो आहे तो आधी खरेदी करून नंतर विकायचा हे समजायला थोडा वेळ लागतो. आणि हे सगळं जरी समजलं तरी शेवटी हे सगळे अंदाजच ! पाउस जसा लहरी तसच शेअरमार्केटसुद्धा मूडी असतं. जशी लहान मुले वागतात तसंच काहीसे मार्केट समजा ना. ‘आमच्या मुलाला हा पदार्थ आवडत नाही’ असं सांगावं आणी नेमक त्याचवेळी मुलाला तो पदार्थ आवडावा आणी त्याने तो पदार्थ चापून खावा तसचं काहीस होण्याची शक्यता लक्षात ठेवूनच डे ट्रेड करावा लागतो.
मार्केटच्या बाबतीत कोणतीही शास्वती कोणीही देवू नये त्यामुळे फायदा होत असेल तर तो लगेच पदरात पाडून घ्यावा!! दुसर्या भाषेत सांगायचं तर वाहत्या गंगेत हात धुवून घ्यावेत , कारण पाणी आटल्यावर तक्रार कुणाकडे करणार ? आपल्या अंदाजाप्रमाणे शेअरमध्ये हालचाल नसेल तर ताबडतोब निर्णय घेवून उलट ट्रेड करून ट्रेड संपुष्टात आणावा. म्हणजेच तुम्ही किती तोटा सहन करू शकता याचा विचार करावा. यालाच मार्केटच्या भाषेत ‘STOP LOSS’ असं म्हणतात . म्हणजेच समजा १००रुपये किमतीचा शेअर खरेदी केला याचा अर्थ शेअरचा भाव वाढणार असे तुम्ही गृहीत धरले पण तुमच्या अंदाजाप्रमाणे घडले नाही आणि भाव कमी होऊ लागला तर ९८ रुपयाला तुम्ही STOP LOSS ठेवा याचा अर्थ असा की तोटा झाला तर प्रत्येक शेअरमागे रुपये २चा तोटा सहन होऊ शकेल असा तुमचा विचार असतो.
आता STOP LOSS ठरवायचा म्हणजे कोणत्याही शेअरच्या किमतीमध्ये जी हालचाल होते त्याकडे लक्ष ठेवायला हवी. तो शेअर साधारणपणे वाढला तर किती वाढतो आणी भाव पडला तर किती पडतो याचा अंदाज घ्यायला हवा. काल मार्केट बंद होताना त्याचा भाव किती होता हे बघायला हवं. त्याप्रमाणे कोणत्या भावाला खरेदी , कोणत्या भावाला विक्री , फायदा किती घ्यावा व फायदा होत नसेल तर तोटा किती सहन करावा हे सगळं आधी ठरवायला हवं . काही शेअर्स दिवसाला १०-१५ रुपये तर काही शेअर्स ३-४ रुपये , काही शेअर्स २०० -४००रुपये आणी काही शेअर्स ४०पैसे ते ८०पैसे एवढेच वाढतात किंवा कमी होतात. त्याप्रमाणेच तुमच्या फायद्याचे प्रमाण ठरतं.
तसे डे ट्रेड मध्ये अजून खूप काही गोष्टी आहेत ज्या तुम्हाला आधी समजून घ्यायला हव्यात पण त्यासाठी थोडा वेळ लागेल. बोलूच आपण लवकर !!
पुढील भाग वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
Monthly Archives: September 2013
भाग ३३ day-ट्रेडचं वेड – २ – करे सो आज कर आज करे सो अब !!
intra day हा शब्दप्रयोग शेअरमार्केटमध्ये वारंवार होतो . याला day- ट्रेड किंवा intra –day ट्रेड असं म्हणतात . असा ट्रेड करणाऱ्यांना पंटर म्हणतात . पंटर जलद नफा होण्यासाठी व्यवहार करतात. या ट्रेडमध्ये पैसा गुंतवावा लागत नाही . किंवा फार मोठ्या भांडवलाची आवश्यकता नसते. पण फायदा पटकन आणी कमी श्रमात मिळते . कधी कधी तर महिन्याच्या पगाराएवढा फायदा पाच मिनिटात होतो . तसा झाला तर तोटा पण तितकाच पटकन आणि जास्त होवू शकतो!!
हा ट्रेड दोन प्रकाराने करता येतो. प्रथम खरेदी करायची आणी नंतर वाढलेल्या भावाला त्यादिवशी मार्केटच्या वेळात विक्री किंवा आधी विक्री आणि नंतर त्यापेक्षा कमी भावाला त्याच दिवशी मार्केटच्या वेळात खरेदी. आधी विकण्याला ‘short’ करण असं म्हणतात . या मार्केटमध्ये हीच तर मजा आहे! शेअर विकण्यासाठी तो तुम्ही खरेदी केलेला असायची गरज नाही. हलवायाच्या घरावर तुळशीपत्र ठेवण्यासारखीच ही कथा. आपल्या मालकीची वस्तू नसताना ती वस्तू दान करून पुण्य मिळवण होय.
day-ट्रेडसाठी दलाली कमी आकारली जातें .रुपये १००ला ५पैसे या दराने आकारली जाते . परंतु या ट्रेडमध्ये धोक्याचे प्रमाण जास्त असते . हे एक वेगळ्या प्रकारचं कौशल्यच आहे . झटपट निर्णय घेण्याची क्षमता यासाठी आवश्यक असते . मार्केट सतत बदलत असते या अनिश्चिततेमुळे खूप फायदा मिळवण्याच्या भानगडीत कोणी पडत नाही .
जर मार्केटला क्रिकेटच्या सामन्याची उपमा द्यावयाची तर मोठ्या अवधी साठी ( तीन ते पांच वर्षे ) केलेली गुंतवणूक ही कसोटी क्रिकेट, छोट्या मुदतीसाठी केलेली गुंतवणूक म्हणजे एक दिवसाचा सामना आणी डेट्रेड म्हणजे T -२० चा सामना!!
१००रुपये प्रती शेअर किमत असलेले १००शेअर्स खरेदी करून १०१रुपये प्रती शेअर भावाने त्याच दिवशी मार्केटच्या वेळात विकले तर १०रुपये दलाली व इतर चार्जेस वजा होऊन ९०रुपये फायदा होतो. या ट्रेडसाठी तुम्हाला शेअर्सच्या खरेदीसाठी गुंतवणूक करावी लागत नाही. १००रुपये प्रती शेअर या भावाने १००शेअर विकले व त्याच दिवशी मार्केटच्या वेळेत ९९ प्रती भावाने खरेदी केले तर दलाली व इतर चार्जेस रुपये १० जाऊन ९०रुपये फायदा होतो . अशा प्रकारे दिवसातून कितीही वेळेला डेट्रेड करता येतो .
जर शेअर्सच्या किमतीत तुमच्या अंदाजाप्रमाणे वाद किंवा घट झाली नाही तर तुम्हाला तोटा सहन करावा लागतो . कारण तुम्ही खरेदी केलेले शेअर्स आजच मार्केटच्या वेळेत विकावे लागतात आणी विकलेले शेअर्स आजच मार्केटच्या वेळेत खरेदी करून तुम्हाला position square करावी लागते . म्हणजे आपण म्हणतो त्याप्रमाणे याची देही याच डोळा सर्व याच जन्मात भोगायचे आहे असा हा day-ट्रेड.
तुमच्या अपेक्षेप्रमाणे किमतीत बदल न झाल्यामुळे तोट्यात जात असाल तर तुम्ही खरेदी केलेल्या शेअर्सची किमत देवून तुम्ही तेच शेअर्स किमतीत तुम्हाला हवा तेवढा अनुकूल बदल झाल्यावर विकू शकता. थोडक्यात डेट्रेडचे रुपांतर छोट्या अवधीच्या गुंतवणुकीत होते. आता हे सगळं तुमच्याकडे किती भांडवल आहे आणि तुम्ही किती दिवस तग धरू शकता या वर अवलंबून आहे. shortingच्या बाबतीत मात्र हा पर्याय उपलब्ध नाही.
आधी सांगितलं तसं day-ट्रेड वाटत तितक सोप नाही आणि जरी भांडवलाची फार गरज नसली तरी धोकासुद्धा तितकाच जास्त आहे. तुमचा अभ्यास, वाचन आणि शेअरच्या किमतीत होणार्या बदलाचे निरीक्षण चांगले असेल तर day-ट्रेड मध्ये यश मिळू शकतं. कसं ते पुढच्या भागात बघूया
पुढील भाग वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
भाग ३२ – dayट्रेडचं वेड !!
आज रविवार ! सकाळीच फोन आला – ‘ओळखा पाहू कोण बोलतो आहे ते’
मी म्हणाले ‘मला ओळखू येत नाही.. माफ करा’
‘ अहो बाई माफी कसली मागता, मी विद्यार्थी तुमचा. १०वर्षापूर्वी तुमच्याकडे गाण्याच्या क्लासला येत होतो. मी तुमचा ब्लोग वाचला आणि विचार केला कि फोन करावा. मला शेअर्स विषयी माहिती हवी आहे. तुम्हाला वेळ आहे का तर ४ वाजता भेटायला येवू का ?’
‘अवश्य या’ अस सांगून मी फोन ठेवला . नोट विद्यार्थी आणि त्यांचे तीन मित्र असे चौघेजण दुपारी आले .थोड्या गप्पा झाल्या .
मीच मुद्द्याला हात घातला – ‘बोला काय हवय?’
‘मार्केटमध्ये थोडेसे पैसे गुंतवून ,थोडासा धोका पत्करून आम्हाला थोडी कमाई व्हावी असा काहीतरी विचार आहे. आमचा थोडासा वेळही जायला हवा आणि आमचे जे खाजगी आणी वैयक्तिक खर्च निघतील इतके पैसे सुटायला हवेत. याबाबतीत तुम्ही काही सल्ला देवू शकाल का?’
‘तुम्ही तुमच्या ब्लोग वर सांगता कि मार्केटचा अभ्यास करायला हवा. आता आमचा थोडा प्रोब्लेम असा आहे कि जेव्हा अभ्यास करायला हवा होता तेव्हा केला नाही आता काय अभ्यास करणार आम्ही! नंन्नाचीच बाराखडी समजा. तस आम्ही आवश्यक ते अकौंट उघडलेत.’
मी मनातल्या मनात हसले आणि मग त्यांच्याशी बोलायला सुरवात केली
‘तुमची समस्या समजली . तुम्ही त्याला अभ्यास म्हणा किवा समजून घेणे म्हणा काहीही फरक पडत नाही. जर लोकलने कुठे जायचे असेल तर स्टेशन कुठे आहे , गाडी किती नंबर फलाटावर लागते , fast आहे स्लो आहे, तिकीट कुठे मिळतं हे जस समजावून घेता तसच आहे मार्केट.
१५ दिवस मार्केटकडे लक्ष ठेवा. मार्केट मधल्या ब्लू चीप शेअर्सच्या भावाकडे लक्ष्य द्या. त्यापैकी कोणता शेअर वाढतो आहे, कोणता पडतो आहे, किती रुपयाच्या फरकाने वाढतो किवा पडतो आणि का वाढतो किंवा पडतो त्याची कारणे शोधा . जो शेअर विनाकारण पडत असेल तो शेअर घ्या . शेअर्सची संख्या कमी किवा तुमच्या गुंतवणुकीच्या अंदाजपत्रकाप्रमाणे ठेवा . शेअरच्या किमतीत दलाली कर इत्यादी मिळवा थोडाफार फायदा मिळत असेल तर लगेच विकून टाका . सुरुवातीला जास्त फायदा मिळवण्याच्या भानगडीत पडू नका . अन्यथा मुद्दल गमावून बसाल.
madam माझे दोघे तिघे ओळखीचे आहेत त्यांच्या ऑफिसच्याजवळच शेअर ब्रोकरचे ऑफिस आहे . त्याना मध्यॆ २ तास फ्री असतात . त्यानी त्याच ब्रोकरकडे अकौंट उघडले आहेत ते डबे तेथेच खातात . ट्रेडिंग करतात. पुन्हा ऑफिसमध्ये येवून काम करतात . आणि ऑफिस सुटले की घरी जातात . पण सांगायचे कारण म्हणजे त्या २ तासातही २०० ते ४०० रुपये मिळतात असे म्हणत होते. मग हे कस काय?
मला मनातल्या मनात अजून हसू आलं. याच प्रश्नाची वाट मी बघत होते
‘हे पहा तुम्ही कधी शेअर्स खरेदी करावे आणी कधी शेअर्स विकावे याला मार्केटच्या वेळेव्यतिरिक्त काहीच बंधन नसते .शेअर्सची खरेदी आणी विक्री त्याच दिवशी झाली तर दलाली कमी बसते. यालाच मार्केटच्या भाषेत “INTRA -DAY ” ट्रेड असे म्हणतात.’ ( हा काय प्रकार असतो ते नंतर तुम्हाला सांगेनच)
तुम्ही तुमच्या मित्रांना विचार कि ” त्यांना कधी घाटा होतच नाही का ? कारण प्रत्येक माणूस काळी बाजू कधी सांगत नाही.’
‘ कधी घाटा होतो कधी फायदा होतो. रोज सकाळी तुम्ही कामाला जाता. एखाद्या दिवशी तुम्ही धावत बस पकडता, रस्ता पटकन क्रॉस करता आणि फलाटावर गाडी उभीच असते, त्यामुळे तुम्ही वेळेवर आणी त्रास न होता पोहोचलता. पण असं रोज होतं का? घाईमध्ये पाय सरकतो आणि एखाद्यावेळी तुम्ही पडतासुद्धा. ज्या दिवशी पडता त्यादिवशी ते सगळ्यांना सांगता का? सांगा बघू!
तुम्हाला लाटेवर स्वार होऊन पलीकडच्या किनारयाला जायचं असेल, पण लाट मध्येच विरली तर बुडण्याचा धोका असतो. मार्केटचं पण तसच आहे. कोणत्याही व्यवसायात घाटा होतोच पण तो कमी कसा होईल याची खबरदारी घ्यावी लागते. साठी तुम्ही टी व्ही समोर किंवा ब्रोकरच्या ऑफिसात BOLT समोर असला पाहिजेत . मार्केटच्या वेळात एखादी चांगली बातमी आली तर बातमीशी संबधित असलेले शेअर्सच्या किमती वाढण्याची शक्यता असते . शेअरची किमत वाढण्यास सुरुवात झाली की तो लगेच विकत घ्यायचा आणी किमत १-२रुपयांनी वाढली की तो विकून टाकायचा. जर खराब बातमी आली आणी शेअर्सची किमत कमी व्हायला लागली की तो प्रथम विकायचा आणी नंतर विक्रीच्या भावापेक्षा कमी भावात खरेदी करायचे . पण ते असतं मार्केट ! ते आपल्या आज्ञेनुसार किवा आपल्याला हव तस वागत नाही .
अहो आजकाल आपली मुले, बायको तरी आपल्या म्हणण्याप्रमाणे वागतात का? नाही ना? मग मार्केटकडून काय अपेक्षा ठेवणार . रोज intra -day ट्रेड करून काही लोकांना मार्केटची सवय होते. हळू हळू मार्केट थोडं थोडं कळायला लागत. आणि मग थोडे थोडे दुध भाजीचे पैसे सुटायला लागतात. त्यामुळे लोक जसा महिन्याचा हिशेब ठेवतात तसा ठेवून महिनाखेर किती पैसे मिळतात ते पहा.करून पहा आणी सांगा मला काय होते ते.’
त्यापुढे मी त्यांना जे सांगितल ते तुम्हाला पण सांगते. Day-trade करताना काही गोष्टी लक्षात ठेवा
- जे काही कराल ते एका प्रमाणात करा. ५ किंवा १० शेअरपासून सुरवात करा आणि जोपर्यंत आत्मविश्वास येत नाही तोपर्यंत तिथेच थांबा.
- तुम्ही किती नुकसान सहन करू शकता हे ठरवा आणि तुमचा व्यवहार त्या हिशोबानी करा
- Day-trade सुरवातीला ब्लू चीप शेअर मधेच करा. जर शेअर विकता आले नाहीत तर ब्लू चीप शेअर तरी हातात येती.ल
- जोपर्यंत तुम्हाला Day-trade पूर्णपणे कळत नाही तोपर्यंत फार रिस्क घेवू नका
काही मदत लागली तर मी आहेच. बोलूच लवकर..
पुढील भाग वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा