Tag Archives: Women Investor

भाग २२ – गुढी उभारा मार्केटची आणि काळजी घ्या या १० गोष्टींची

2 Replies

This is a picture of the Gudi that is raised o...
आज गुढीपाडवा! साडेतीन मुहूर्तापैकी एक!! माझ्या आयुष्यातला फारच महत्वाचा दिवस. दहा वर्षापूर्वी गुढीपाडव्याला मला माझा trading account नंबर मिळाला आणि माझं सगळं आयुष्य बदलून  गेलं. गेल्या दहा वर्षात शेअरबाजारातील प्रवासात मला अनेक अनुभवातून जावं लागलं आणि बरंच शिकता आलं. काही गुरुमंत्र मिळाले, आजच्या या मुहूर्तावर मी तेच तुम्हाला देणार आहे. चला तर मग सुरु करूया
1.       अंथरूण पाहून पाय पसरा
आपल्याजवळ असणारे भांडवल, फायदा मिळेपर्यंत थांबण्याची तयारी, तोटा सहन करण्याची ताकत याचा अंदाज घेवूनच शेअर खरेदी करा म्हणजे अंथरुणाबाहेर पाउल कधी जाणार नाही.
2.       ऐका जनाचे, करा मनाचे
ब्रोकेरच्या ऑफिसमध्ये, वर्तमानपत्रात, नियतकालिकात, टी .वी . च्या विविध channelवरून येणारे सल्ले अभिप्राय व शिफारशी अवश्य वाचा. पण त्या वाचून आपण आपल्या अभ्यासावर आधारित निर्णय घ्या
3.       प्रयत्नांती परमेश्वर
सतत माहिती मिळवा. आळस करू नका .शेअर किमत वाढत असेल किंवा कमी होत असेल तर त्याची कारण शोधा .त्यामुळे खरेदीविक्रीचा सौदा योग्य होऊन फायद्याचा परमेश्वर भेटेल.
4.       नवरा मरो नवरी मरो, दक्षिणेशी मतलब
खरेदी किवा विक्रीचा कोणताही सौदा तुम्हाला फायदेशीर असेल तरच करा. अनावश्यक सौदेबाजी टाळा.
5.       धीर धरी रे धीरापोटी, फळे असती रसाळ गोमटी
मार्केट पडत असेल किवा वाढत असेल तरी धीरानं निर्णय घ्या त्यामुळे कमीतकमी किमतीला खरेदी आणि जास्तीत जास्त किमतीला विक्री होऊन जास्तीत जास्त फायदा होईल .
6.       तिने घातली सरी म्हणून तुम्ही नका घालू दोरी
कोणताही मुद्दा प्रतिष्ठेचा बनवू नका. अंधानुकरण करू नका. कोणाशीही स्पर्धा किवा बरोबरी करू नका. स्वता:ला पचेल, रुचेल आणि झेपेल तितकच करा.
7.       थांबाल तर संपाल  
मार्केटचा व्यासंग सतत आणि पुरेसा हवा. त्यात खंड पडल्यास मार्केट तुम्हाला दूर फेकून पुढे निघून  जातं. येथे विलंब घातक ठरतो.
8.       हुरळली मेंढी आणि लागली लांडग्याच्या मागे
अफवांवर विश्वास ठेवू नका आणि वावटळीप्रमाणे येणाऱ्या बातम्यांच्या मोहजालात फसू नका.
9.       कशासाठी? पैश्यासाठी!! फायद्याच्या गोष्टीसाठी !! शेअरच्या खरेदीविक्रीसाठी !!
शेअर मार्केटमध्ये भावना, आवड, हेवादावा या गोष्टींना स्थान नाही. फायदा मिळवून देणारा शेअर चांगला आणि ठेवण्यास योग्य. नाव सोनुबाई आणि हाती कथलाचा वाळा असे शेअर्स घेवू नका.
10.   अति तेथे माती
आपल्याला किती फायदा हवा हे शेअर्स खरेदी करण्यापूर्वीच ठरवा. अमर्याद फायद्याची वाट बघत बसाल तर नुकसान होण्याची शक्यता वाढेल.
हे मंत्र मी चांगलेच गिरवले. त्यातून माझ्या शेअरमार्केट ची गुढी दिमाखात उभी राहिली आहे. कशी ते सविस्तर सांगेनच पण ते पुढच्या भागात.पण इतकं मात्र नक्की कि हे मंत्र तुम्ही लक्षात ठेवलेत आणी आचरलेत तर तुम्हालाही यश मिळेल.
गुढीपाडव्याला संकल्प करा आणि नियमानुसार आचरण करा. लक्ष्मी नक्कीच प्रसन्न होईल. तुमचा दिवाळीचा पाडवा आनंदाने साजरा होईल .देव तुम्हाला “अनंत हस्ते कमलावरांनी देता, किती घेशील दो करांनी” असे भरभरून देईल आणि तुमच्या आयुष्यात प्रसन्नता ओसंडून वाहील !!
पुढील भाग वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा 

भाग २१ – उघडले स्वर्गाचे (मार्केटचे) चे दार !!

2 Replies

English: Phiroze Jeejeebhoy Towers which house...

English: Phiroze Jeejeebhoy Towers which houses the Bombay Stock Exchange (Photo credit: Wikipedia)


मार्केट केव्हा उघडतं व कसं उघडतं या गोष्टीची उत्सुकता शिगेला पोहोचली होती. एका प्रश्नाचं उत्तर मी CNBC वरून शोधलं. स्क्रीनवर ‘उलटी गिनती’ चालू होती. खालच्या बाजूच्या चौकोनात किती वाजले हे दाखवत होते. वाजले होते ९-३० व मार्केट उघडण्यास ३० मिनिटे शिल्लक होती. त्यावरून मार्केट १० वाजता उघडतं हे कळलं. हल्ली मार्केट ९-१५ ला उघडतं. ९.०० ते ९.१५ या वेळेत प्री-ओपनिंग (एस. एस. सी ची जशी पूर्व परीक्षा असते तसा) प्रकार सुरु झाला आहे.
आता उरलासुरला प्रश्न मार्केट कसं उघडतं याचा. माझ्या मनात अनेक विचार आले. उत्सुकता शिगेला पोहोचली.
मार्केट कसं उघडत असेल??
शाळेसारखे कि काय घंटा वाजणार , प्रार्थना होणार, नंतर शाळा सुरु होणार??
कि भाजी मंडईप्रमाणे? विकणाऱ्या बायका पुरुष माल घेवून येणार, पाणी शिंपून तयारी करणार, खरेदी करणारे भाव विचारून घासाघीस करणार, भाव पटला नाही तर पुढे निघून जाणार?
कि दुकान उघडतं त्याप्रमाणे विश्वासू कामगार कुलूप काढणार, शटर उघडणार, साफसफाई झाल्यावर सुरु??
किवा हिरवा सिग्नल दिसल्यावर गाडी येते त्याप्रमाणे काहीच कळत नव्हतं!!
मी आमच्या घरमालक आजीना (आम्ही त्यांना ताई असे म्हणतो.) नमस्कार करायला गेले. त्यांनी हातावर साखर दिली. म्हणाल्या
” यशस्वी हो!. मी मुंबई सगळी पालथी घातली आहे. दलाल स्ट्रीट म्हणून भाग आहे तीथे BSE मध्ये शेअर्सची ओरडून ओरडून लीलावासारखीच खरेदी विक्री चालते. लंब्या चौड्या वहीत बघून काहीतरी सांगत असत. तसचं आहे का हल्ली?”
‘मला पण माहित नाही, बघते’ असे सांगून मी निघाले.
ऑफिसमध्ये पोहोचले. काका आले होते. त्यांना म्हणाले
“आज मी मुद्दाम वेळात वेळ काढून मार्केट कसं उघडतं हे बघायला आलीये. कसं हो उघडतं मार्केट.?
काका म्हणाले
” मार्केट म्हणजे क्रिकेटची match बघा. सामन्याला जशी सुरुवात होते तशीच मार्केटची सुरुवात होते. आधी  ग्राउंड कसं आहे; बॉल वळेल कि नाही; कोणत्या बोलरची बोलिंग चालेल ह्या सगळ्याची चर्चा होते.  नंतर पंच येतात,नाणेफेक होते. मग BAT हलवत फलंदाज येतात आणी पहिला बॉल टाकला जातो. फ़क़्त मार्केटचं pitch वेगळ आणि match पण वेगळी. पण सगळं मीच सांगितल तर तुम्हाला काय मजा येणार? बसा  आणी प्रत्यक्ष बघा मार्केट कसं उघडतं ते”
ऑफिसमधल्या लोंकाचे रोजचेच रुटीन चालूच होतं . अविनाश म्हणाला
” तुम्हाला काही समजत नसेल तर मला विचारा. तुमची सुरुवात आहे म्हणून तुम्ही गोंधळला आहात. अहो तिसरी चौथी शिकलेली माणसे सुद्धा व्यवस्थित ट्रेडिंग करतात.”
डोळे व कान उघडे ठेवून मी लक्ष देवू लागले . लोक लगबगीने येत होते. वेगवेगळ्या शेअर्सच्या खरेदी विक्रीच्या ओर्डेर्स त्यांना हव्या असलेल्या भावाला देत होते.  एका BOLT वर अविनाश आणि दुसरया BOLT वर अमित काम करत होता.
आपण स्कूटरसाठी, कारसाठी order नोंदवतो तेव्हा आपल्याला त्याची नोंद मिळते. पण इथे सगळं  computerवरच होते. नाव आडनावाची गरज नव्हती. प्रत्येकजण आपला ट्रेडिंग अकौंट नंबर सांगत होता. इथे ट्रेड पूर्ण होण्याआधी आपल्याला order बदलत येते असही कळलं. शेअर्सची संख्या, भाव बदलाता येतो किवा ओर्देर पूर्णपणे रद्द करता येते हे हि लक्ष्यात आलं.
“शेअरमार्केटमध्येच आपण आपल्याला हव्या त्या भावाला खरेदी किवा विक्री करू शकतो असेच आहे का रे अविनाश?”
तो म्हणाला “तो भाव स्क्रीनवर दिसायला हवा ना ! अहो थांबा दोन सेकंदात मार्केट चालू होईल.”
बर ते जावू द्या! दोन सेकंद जातात न जातात तोच घंटा वाजली . मला खूप  मजा वाटली. खरोखरीच आपल्याला घंटा ऐकु येते तशीच . माझ्या देवाच्या मंदिराचे  दार उघडले असेच म्हणावे लागेल . मार्केट उघड्ण्याआधीच्या screenवरच्या स्थिर किमती हळू लागल्या. शेअर्सचे भाव बदलू लागले. संगणकावर तळाला एक पट्टी फिरू लागली . ज्यांच्या ज्यांच्या ओर्डरस पूर्ण झाल्या त्यांचे नंबर त्यापुढे खरेदी असेल तर निळ्या रंगात व विक्री असेल तर लाल रंगात दिसू लागले.  अविनाश व अमित हजर असलेल्या  माणसाना सांगू लागले आणि जे हजर नव्हते त्यांना फोनवरून सांगू लागले.प्रत्येकाच्या ओर्डरच्या निकालाविषयी ! त्या दिवशी मार्केट तेजीत होते BSE व NSE चे निर्देशांक सतत वाढत होते. या निर्देशांकाविषयी पुढच्या भागात सांगते.
काका म्हणाले ” Madam तुमचा पायगुण चांगला आहे. गेला आठवडाभर मार्केट मंदीत होते. असेच मार्केट तेजीत राहणार असेल तर आम्ही तुम्हाला पुढे बसायला जागा देवू. ”
अविनाश म्हणाला ‘आता बोलताना तुम्ही बसल्या आहांत हे लक्ष्यात ठेवूनच बोलायला लागणार.’
मी  थोड्याश्या रागातच म्हणाले “असे का म्हणता हो मी तुमचं काय घोडं मारलय?.”
“अहो तसे नाही madam आता काय तुमच्यासमोर शिव्या देवून बोलणार कि काय 🙂 ? चला ते सगळं नंतर बघू. बोलता बोलता लक्ष राहिलं नाही तर घाटा होईल.”
मीसुद्धा माझे शेअर्स  स्क्रीनवर पुढे आणून घेतले. माझा ट्रेडिंग अकौंट नंबर आला नव्हता त्यामुळे फ़क़्त  निरीक्षणच! पण एक गोष्ट मात्र नक्की झाली . माझ्या नवीन नोकरीची वेळ ठरली ती म्हणजे सकाळी १० ते दुपारी ३-३०:) . शनिवार रविवार सुट्टी कारण त्या दिवशी मार्केट बंद असेत. आता आपली भेट पुढील भागात.
पुढील भाग वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा 

भाग २० – वळलं नाही तरी बेहत्तर पण कळलं तरी पाहिजे !!

2 Replies

मी भारावलेल्या अवस्थेत घरी आले. एका वेगळ्याच विश्वात माझा प्रवेश झाला होता. ते एक ऑफिस होतं. पण ओफिससारख वातावरण नव्हतं. स्त्रियांनी मार्केटला की मार्केटनी स्त्रियांना वाळीत टाकलय हे कळत नव्हतं. तिथे मी एकटीच स्त्री होते पण त्यामुळे काही बिघडत नव्हत. मार्केट अगदी मला पाहिजे तसा अर्थार्जनाचा मार्ग होता. मार्केट माझ्याकडे degree मागत नव्हत कि अनुभव विचारत नव्हत. कॉम्पुटर चालवता येतो कि नाही यामुळे काही फरक पडत नव्हता. अर्थार्जन हा ज्याचा धर्म होता त्याला मार्केटमध्ये मुक्तद्वार होतं. तिथे पात्रतेचे कसलेच निकष नव्हते. माझ्यासारख्या ४२ वर्षाच्या गृहिणीला त्यावेळी अशाच संधीची गरज होती..
चला तर मग, आता परत आपल्या गोष्टीकडे वळूया. संद्याकाळ झाली यजमान आले पाठोपाठ मुलं आली. चहा-पाणी झाले, स्वयंपाक झाला, जेवणे झाली. झोपले तरी पण मार्केटचे विचार पाठ सोडेनात . जळी स्थळी काष्ठी पाषाणी ध्यानी मनी स्वप्नी सगळीकडेच शेअरचे विचार. सकाळ मात्र एका निश्चयानेच झाली. मार्केट आपल्याला अजून वळलं नाही तरी चालेल पण कळलं नक्की पाहिजे.
लवकर उठून घरातील कामं उरकून घेतली, डब्याची पोळीभाजी करून ठेवली. आठ साडेआठच्या दरम्यान सगळे घराबाहेर पडले. मी TV ऑन केला. CNBC channel लावला. काल ओफ्फिचे मध्ये कळल कि या channelवर दिवसभर शेअरमार्केटच्या सम्बंधातच सर्व कार्यक्रम असतात. काल ऑफिसमध्ये CNBC channelच चालू होता.
बरयाच शब्दांचे अर्थ मला ऑफिसमध्ये समजले नव्हते तेव्हा  मी थोडी गोंधळूनच गेले होते. मीच माझी समजूत काढली. समजा कुणी स्वयंपाकघरात फिरकले नाही. कधी स्वयंपाक केलेला नसेल तर आधण, मोहन, फोडणी. अळणी,भाजणी या शब्दांचे अर्थ कसे कळणार. साधा स्टोव्ह, शेगडी चूल पेटविता येणार नाही. काकडा बुडव,  पिन कर हि काय भानगड आहे हे कसं कळणार ? मग मला लाज वाटण्याचे काय कारण . समजावून घेवू . विचारू, ऎकु, शोधू म्हणजे कळेल. मुख्य म्हणजे लाज सोडून प्रयत्न करायला लागू . मला इंग्रजी येत असल्याने channel वर जे काही बोलत होते ते समजायला त्रास झाला नाही. पण इंग्लिश समजत नसत तर जरा कठीण झालं असत !! तसा आता तो पण प्रोब्लेम नाही कारण शेअर मार्केट वर आधारित बरेच हिंदी channel सुरु झालेत. तसे अजून मराठी channel सुरु व्ह्याचेत पण कोणाश ठावूक पुढे कदाचित ते पण होतील!!
CNBC वर  “ओपनिंग बेल” हा कार्यक्रम सुरु झाला.

  • ANCHORनि गुड मोर्निंग केलं.
  • पेपर मधल्या ज्या बातम्या ECONOMYशी संबंधीत होत्या त्यांचा आढावा घेतला
  • DOLLAR  RUPEE विनिमय दर दाखवला
  • ASIAN , AMERICAN  EUROPEAN मार्केट्स तेजीत का मंदीत बंद झाली हे दाखवलं
  • SENSEX आणी NIFTY चे निर्देशांकही दाखवलं.

आणि त्यामधलं मला काहीहि कळल नाही!! लग्नात भटजी म्हणत असतात ना बरचं काही जे आपल्याला कळत नाही, तसच काहीतरी झालं होतं. लग्न करायची घाई होती असं म्हणा पण मी सगळं ऐकून, समजून घ्यायचा प्रयत्न केला. त्या दिवशी खास काही कळलं नाही पण माझ्याकडच्या एका शेअरच नाव तेवढ दिसलं!!
मी जे ऐकलं ते डोक्यात ठेवलं. एक टाचण वही केली आणि त्यात लिहित गेले. त्याचा अर्थ मला जसा आणी जेव्हा समजला तसाच मी तुम्हालाही समजावून देईन. तूर्तास तरी तुम्हीसुद्धा माझ्यासारखाच करा, जे काही कळणार नाही ते शब्द लक्षात ठेवा आणि लिहून ठेवा. लहान मुलं किवा इयत्ता पहिलीतला विद्यार्थी जसा अर्थ लक्षात न येत फक्त शब्द लिहितो किंवा वाचतो अगदी तसं – कान, मण, पण खण !
अर्धा तास CNBC बघितला आणि मग ऑफिसमध्ये जायचं ठरवलं. कारण एकतर माझ्या शेअर्सचा आजचा भाव ऑफिसमध्येच कळणार होता आणि मार्केट उघडतं म्हणजे काय हे बघण्याची उत्सुकता होती. म्हणजे बाबा एखाद shutter उघडतात ? कि कुठलं button on करतात?
तुम्हाला पण उत्सुकता असेलच पण ती जरा अजून थोडी ताणली गेली तर काही हरकत नाही:) … पुढचं सांगतेच पण पण ते पुढच्या भागात !!
पुढील भाग वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा 

भाग १९ – गोंधळ मांडीला ग मार्केटचा गोंधळ मांडीला !!!

3 Replies

गेल्या भागात सांगितलं तसं काका आणि ४ कप चहा यांच्या मदतीने trading account अध्याय संपवायचा प्रयत्न चालू होता.
“तुमचे चार चहा माझ्यावर उधार.” असं सांगून काकांचा निरोप घेतला. जास्तीचे forms घेतले आणि घरी आले.
घरातल्या कामापासून सुटका नाहीच. गृहिणीच ना मी ! फार्म ठेवले बाजूला. घरातले कामं पटापट आटपावी   आणि forms वाचावेत असं ठरवलं. संध्याकाळी माझे यजमान घरी आल्यानंतर त्यांना सगळा वृतांत कथन केला. चहापाणी झाले. नंतर माझ्या यजमानांनी forms भरले आणि मी सह्या केल्या. दुसर्या दिवशी यजमानांचा टिफिन, मुलांचं खाणपिण झाल्यानंतर मी भरलेले forms घेवून ऑफिसमध्ये गेले. अविनाशनी  forms वर नजर टाकली. दोन तीन ठिकाणी सह्या राहिल्या होत्या मी पुन्हा घरी आले. यजमान घरीच होते. त्यांना आज ऑफिसला उशिरा जायचे होते. त्यामुळे जिथे सह्या राहिल्या होत्या त्या घेतल्या .
पुन्हा ऑफिसमध्ये दाखल झाले. अविनाश म्हणाला की introducer ची सही राहिली होती. त्याने काकांकडे बोट दाखविलं आणि म्हणाला” घ्या त्यांच्याकडून”.  काकांची introducer म्हणून सही घेतली आणि forms दिले .
काका म्हणाले “पाच सहा दिवस लागतील Trading Account नंबर मिळायला.”
मी विचार केला आता घरी जावूनही काही मला महत्वाचं आणि तातडीचं काम नाही . तेव्हा आज ऑफिसमध्ये मार्केटची वेळ संपेपर्यंत येथेच बसून आपल्या ज्ञानात काही भर पडते का ते पाहू .
ऑफिसमध्ये पंधरा वीस माणसं होती . ती आपापसात काहीतरी बोलत होती. मला काही समजत नव्हतं. TV चालू होता. CNBC channel चालू होता. पण गोंगाट एवढा की TV वरचं काही ऎकु येत नव्हतं. कॉम्पुटर वरचं काही दिसत नव्हतं. डोळे असून आंधळेपणा आला होता. दोन सोडून चार डोळे असून उपयोग नव्हता. माझी डाळ मलाच शिजवून घ्यायला लागणार होती.
मी माझ्या बाजूला असलेल्या गृहस्थांना म्हंटलं “थोडे सरकून बसता का? म्हणजे मलाही  दिसेल”
कर्णिक म्हणाले “ तुम्हाला दिसत नसेल तर डोळ्यांचा नंबर बदललेला असेल”. त्यांचं नाव कर्णिक ही माहिती मला नंतर अविनाशनी दिली. असे बरेच लोकं भेटले मार्केटमुळे. त्यातली बरीचशी पात्र आपल्या गोष्टीमध्ये येणारच आहेत. येतील तेव्हा सांगीनच त्यांच्याबद्दल.
मी जेव्हा शेअर मार्केटचा विचार सुरु केला होता तेव्हाहि शेअर मार्केट विषयी क्लासेसबद्दल, पुस्तकांबद्दल चौकशी केली होती. आज वाटलं पुन्हा चौकशी करावी कारण ही सगळी माणसं शेअर्समध्ये व्यवहार करणारी आहेत म्हणजे त्यांना अचूक माहिती असेल.
मी कर्णिकांनाच विचारले “मार्केट शिकण्यासाठी काही पुस्तकं किवा क्लासेस आहेत का? म्हणजे मग कोणाचे उपकार नकोत”
“पुस्तक?? क्लास?? म्हणजे शिकवणी??” अख्या ऑफिस मध्ये हशा पिकला.
“पुस्तकात वाचून किवा क्लासला जावून कुणी मार्केट शिकलय का? आम्हाला तरी माहित नाही हो madam!!” कुणीतरी मागून ओरडलं..
जरा ओशाळल्यासारख झालं खरं पण उसनं अवसान आणून मी म्हणाले  “अहो असे का  हसता ? पूर्वी स्वयंपाक आईकडून , सासूकडून  आजीकडून  शिकावा लागे .पण आता रुचिरा अन्नपूर्णा अशी पुस्तके आहेत की !! म्हणून मी विचारले.”
मग काका मध्ये पडले. “ BSE (Bombay Stock Exchange) मध्ये पंधरा दिवसांचे लहान लहान कोर्स चालतात. तुम्ही चौकशी करा हवी तर, सर्वांनाच उपयोग होईल.”
एवढ होईपर्यंत बारा वाजून गेले . अविनाश म्हणाला “तुम्ही डबा आणलाय का? कि घरी जाणार आहात?. आमच्याबरोबर येता का आमच्या डब्यातला मासला घ्यायला? का मार्केटनीच पोट भरलं तुमचं ?”.
मी म्हटले “तुम्ही जेवा “. सगळे जेवायला गेले पण आमच्या ऑफिसचा शिपाई दीपक मात्र मुंबईला जाण्यास निघाला.  तेवढ्यात एका माणसाचा call आला त्याला range मिळत नव्हती म्हणून तो बाहेर गेला रे गेला आणि मी त्याची खुर्ची ढापली. त्यावेळी मार्केट तेजीत होतं, त्यामुळे माणसं जास्त आणि खुर्च्या कमी असा प्रकार असायचा आणि मी नवखी त्यामुळे तेव्हातरी खुर्ची ढापावी लागली.
ती खुर्ची जरा पुढे होती त्यामुळे अविनाश जेवून यॆइपर्यन्त कॉम्पुटरवर काय दिसतय ते बघायचा प्रयत्न चालू केला . कॉम्पुटरवर काही कंपन्यांची नावं होती. चार पाच रकान्यामध्ये काय काय आकडे होते. आमच्या घरी कॉम्पुटर होता आणि आजही आहे. पण प्रत्येक सेकंदाला त्या कॉम्पुटरवर  काही बदलत नाही. मला ते बदलते आकडे पाहून मजाही वाटली आणि उत्सुकताही वाटली. पण तिथे कुठेही माझ्या शेअर्सची नावं नव्हती.
अविनाश जेवून आल्यावर मी त्याला विचारले
“मला जे शेअर्से विकायचे आहेत ते कुठे बघायचे बाबा?  हा कॉम्पुटर आहे का काय आहे.”
“Madam हा कॉम्पुटरच आहे. पण याला  BOLT  म्हणजे ‘B . S .E ऑन लाईन ट्रेडिंग सिस्टीम’ असं म्हणतात.  शेअर खरेदी विक्रीची माहिती याच्यावर दिसते”
मग माझ्या शेअर्सची नावे कुठे आहेत त्यांचा भाव काय? अविनाशने माझे शेअर्स पाहून मला भाव सांगितला.
मला म्हणाला “तुम्हाला तुमचे हे शेअर विकायचेत आहेत का?  तसे असेल तर मी हे शेअर समोर घेतो.”
त्याने काहीतरी केलं आणि मला समोर गिनी सिल्क , HDFC ,कोणार्क SYNTHETICS असे सगळे शेअर्स दिसू लागले. HDFC चा भाव सारखा बदलत होता. मी अविनाशला विचारले  हे असे का ? तेव्हा तो म्हणाला HDFC ही  BLUE  CHIP कंपनी आहे . या मध्ये LIQUIDITY चांगली असते.VOLUME असतो. बाकीच्या कंपन्यात तसे नाही. कित्येकदा ट्रेडही  होत नाही.
तुम्ही जर कधी शेअरमार्केटच्या वाटेला गेला नसाल तर आता तुमच्या चेहेर्यावर जे भाव आहेत तेच माझ्या चेहेर्यावर त्यावेळी होते. माझी कापूसकांडयाची गोष्ट सुरु झाली.
“BLUE CHIP ,, LIQUIDITY, VOLUME , ट्रेडही होत नाही हे तू काय म्हणतो आहेस.ते मला समजत  नाही.”  तो म्हणाला “सांगतो थांबा जरा.”
तेवढ्यात दोन वाजले आणि चहा आला. एकजण म्हणाले “ घ्या चहा घ्या.. कुलकर्णींची मेहेरबानी..”
माझ्या डोक्यात गोंधळ उडाला होता पण माझ्या आजूबाजूला त्यापेक्षा मोठा गोंधळ चालू होता. कोणी cheque घ्यायला येत होते, कोणी cheque द्यायला येत होते कोणी statement मागत होते.समोरच्या टेबलावर वेगवेगळ्या forms चे गठ्ठे होते. लोक त्यातले forms घेवून जात होते. सारखे फोनवर फोन येत होते . बहुतेकजण शेअर्सची किमत विचारात होते.
आता सव्वातीन झाले. सगळ्यांची POSITION CLOSE करायची घाई सुरु झाली. साडेतीन वाजताची घंटा TV वर वाजली. मार्केट बंद झाले . बदलणाऱ्या किमती स्थिर झाल्या. आता उद्या मी BLUE CHIP ,VOLUME , LIQUIDITY ट्रेड होत नाही, POSITION CLOSE ही सगळी  कोडी उलगडून घेईन आणी तुम्हाला सांगीन. माझ्या शेअर्सच्या विक्रीमध्ये पुढे काय झालं तेही पाहू पुढच्या भागात.
पुढील भाग वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा 

भाग १८ – गुढी उभारूया Trading Account ची !!

4 Replies

मी शेअर मार्केटच्या बोगद्यात तर होते. आता पुढच्या टोकाशीच बाहेर पडू शकणार होते. मी trading account उघडण्याचा form घेवून आले . संध्याकाळी माझे यजमान घरी आल्यानंतर सगळा वृतांत कथन केला. ते म्हणाले २ दिवस थांब, विचार करू. मी ऑफिसमध्ये दुसर्या दिवशी पुन्हा गेले.
माझा चेहऱ्यावरचा गोंधळ पाहून काका मला म्हणाले  – ‘काय प्रगती?’
मी म्हणाले – ‘काल  trading account उघडण्याचा form न्हेला’
काका म्हणाले  – ‘ तुम्हाला ज्याच्या ज्याच्या नावावर शेअर्स असतील त्याच्या त्याच्या नावावर एक एक trading account उघडावा लागेल. Joint account  मध्ये ज्या क्रमानी नावं असतील असतील त्याच क्रमानी joint नावावर account उघडावे लागतील’
‘अरे बापरे! मी एकच फार्म घेतला ’. मी जरा घाबरूनच गेले.
काका म्हणाले – ‘ काही नाही हो .. मी देतो तुम्हाला जास्तीचे forms’
काकांनी मला आणखी आवश्यक तेवढे forms दिले.
ते म्हणाले – ‘तुम्ही जरा जास्तीच घाबरलेल्या दिसताय. अहो अपघात होतात म्हणून काय लोक प्रवास करायचे थांबले आहेत का ? कार विकत घेणं आणि चालवणं सगळं सुरूच आहे कि !! योग्य ती काळजी घ्या म्हणजे झाले. या मार्केटमध्ये थोडा फरक आहे तो असा कि शेअर्स खरेदी करणारा आणि शेअर्स विकणारा दोघेही एकमेकांच्या समोर नसतात . त्यामुळे दलाल लागतो. शेअर्सची खरेदी-विक्री म्हणजेच Trade . हा Trade सुरक्षितपणे आणि पारदर्शक रीतीने व्हावा म्हणून जो account उघडला जातो तोच Trading Account.’
मग काका म्हणाले कि जरा चहा घेवूया का ? आणि मग पुढचं सांगतोच . चहा आला आणि मग एक घोट घेवून काकांनी पुढे सांगायला सुरु केलं.
‘हा शेअर्सच्या खरेदीविक्रीचा व्यवहार सुरक्षितपणे पुरा करण्याची जबाबदारी ब्रोकेरची असते.एक trade पुरा होण्यासाठी ४ दिवसाचा कालावधी लागतो. यासाठी ब्रोकर दलाली घेतो. त्याच्यावर stamp duty, Security turnover tax आणि service tax लावला जातो. हे सर्व तुमच्या शेअर्सच्या खरेदीची किंमत वाढवतात आणि तुमच्या शेअर्स विक्रीच्या किमतीमधून वजा केले जातात. शेअर्स विकताना या सगळ्या गोष्टींच तुम्हाला भान ठेवलं पाहिजे.’
थांबा , चहा संपला . अजून एक मागवावा लागेल’
मग अजून एक चहा आला 🙂 .. आणि मग काका पुढे सरकले ..
‘ अशी ही ट्रेडिंग अकौन्टची कथा.आणखी काही हवे असल्यास अविनाशला विचारा. जिथे सह्या हव्या आहेत तिथें खुणा केलेल्या आहेत. खातेधारकाच्या बँकेतून ह्या सह्या प्रमाणित करून आणाव्या लागतील. Age proof, address proof, १०० रुपयाचा stamp paper आणि २ फोटो लागतील..’
हे सगळं मला तोंडपाठ होतं, आता प्रश्न होता नामांकनाचा (nomination). माझ्या चेहेर्यावर परत प्रश्नचिन्ह दिसल्यावर काका म्हणाले –
‘अजून एक चहा मागवावा लागेल असं दिसतंय :). अहो Madam,  trading account म्हणजे रोज नवा गाडी नवं राज्य असा प्रकार. सोमवारी विकलेल्या शेअर्सचे पैसे चेकद्वारे तुम्हाला गुरुवारी मिळतात. सोमवारी खरेदी केलेल्या शेअर्सचे किमत चेकद्वारे मंगळवारी द्यावी लागते. या tradeला पैसे मिळाले किंवा गेले कि पूर्णविराम मिळतो. Account मध्ये ना पैसे रहात ना शेअर्स रहात.  मग नामांकनाची गरजच काय. शेअर्स खरेदी करणारा किवा विकणारा दोघेही नफा मिळवण्याकरिता व्यवहार करत असतात. त्यामुळे आपल्या stock marketच ध्येयवाक्य म्हणजे नफा आणखी फक्त निव्वळ नफा.’
काकांचे आधीच ४ कप झाले होते त्यामुळे अजून काही मी विचारत बसले नाही. पण हा नफा कसा कमवायचा हे अजून कुठे माहित होतं मला? ते कशी शिकले ते पुढच्या भागात सांगते ..
पुढील भाग वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा